it was his own power that sustained him

घटो जन्मस्थानं मृगपरिजनो भूर्जवसनं,

वने वासः कन्दैरशनमपि दुःस्थं वपुरिदम्।

अगस्त्यः पयोधिं यदकृत कराम्भोजकुहरे

क्रियासिद्धिः सत्त्वे भवति महतां नोपकरणे 

ghaṭo janmasthānaṃ mṛgaparijano bhūrjavasanaṃ,

vane vāsaḥ kandairaśanamapi duḥsthaṃ vapuridam।

agastyaḥ payodhiṃ yadakṛta karāmbhojakuhare,

kriyāsiddhiḥ sattve bhavati mahatāṃ nopakaraṇe ॥

from Bhojaprabhandam

तस्य his जन्मस्थानं place of birth, place of origin घटः a pot, an erthen pot परिजनः companion or assistant मृगः animal, deer वसनं dress भूर्जः the bark of birch tree

वने forest वासः dwelling, house कन्दैः bulbous root, root vegetable अशनं material for food इदं this वपुःbody दुःस्थं too tiny and infirm

अगस्त्यः sage Agastya कराम्भोज the palm of the hand held like the bud of a lotus कुहरे the hollow (of hand) पयोधिं the ocean यद् how, in what way अकृत held, did hold

महतां for great personage क्रियासिद्धिः success, achievement in their avowed tasks सत्त्वे own inherent capacity, ability भवति happens उपकरणे implements, tools न not

For great and noble personages, positive achievement in their avowed tasks is entirely dependent on their own inherent efficiency and personal power.

They do not rely much on the tools and assistants.

We know that Sage Agastya was a very tiny human being. His body was very small and his physical strength was practically inconsequential. His place of birth was a pot made of mud. He lived among animals, having deer as his assistants. He dressed himself with the bark of a bhurja..or birch tree. He resided permanently in a forest. His staple food was the bulbous roots, tubers. However, on one occasion, he just drew the whole waters of the southern seas in the palm of his tiny hand held like a bud of lotus. And drank it too.

Sage Agastya did not have the benefits of high birth, strong body influential companions or any such normal advantages. All he possessed was the power of his intense penance and the strength of his indomitable will power. He proceeded to carry the ocean in his palm and consumed it. It is evident that it was his own power that sustained him.

ഘടോ ജന്മസ്ഥാനം മൃഗപരിജനോ ഭൂര്‍ജവസനം,

വനേ വാസഃ കന്ദൈരശനമപി ദുഃസ്ഥം വപുരിദം।

അഗസ്ത്യഃ പയോധിം യദകൃത കരാംഭോജകുഹരേ,

ക്രിയാസിദ്ധിഃ സത്ത്വേ ഭവതി മഹതാം നോപകരണേ 

ഭോജ പ്രബന്ധത്തില്‍ നിന്ന്

ഔന്നത്യവും തരവും ഉള്ള വ്യക്തികള്‍ക്ക് അവര്‍ ഏര്‍പ്പെടുന്ന പ്രവൃത്തികളില്‍ ലഭിക്കുന്ന വലിയ നേട്ടങ്ങള്‍ അവര്‍ക്ക് സ്വായത്തമായി ലഭിച്ചിട്ടുള്ള ശക്തിയും കാര്യശേഷിയും കൊണ്ടാണ് ഉണ്ടാവുന്നത്.

അവര്‍ ആയുധങ്ങളെയും, സഹായികളെയും ഇത്തരം നേട്ടങ്ങള്‍ക്കായി ഏറെയൊന്നും ആശ്രയിക്കാറില്ല.

നമുക്കറിയാം അഗസ്ത്യന്‍ എന്ന മഹാമുനി വളരെ ചെറിയ ശരീരം ഉള്ള ആളായിരുന്നു. അദ്ദേഹത്തിന്‍റെ ശാരീരികമായ വലിപ്പവും കായിക ശക്തിയും എല്ലാം പരിഗണിക്കാന്‍ ഒട്ടും അര്‍ഹാമല്ലാത്ത വിധം വളരെ കുറവായിരുന്നു. അദ്ദേഹം ജന്മം കൊണ്ടത് ഒരു മണ്‍കുടത്തിനകത്തായിരുന്നു. മാനുകള്‍ മാത്രം കൂട്ടാളികളായി അദ്ദേഹം കാട്ടില്‍ ജീവിച്ചു. ഭൂര്‍ജവൃക്ഷത്തിന്‍റെ (പൂവരശ് ) തോല്‍ മാത്രമാണ് അദ്ദേഹം വസ്ത്രമായി അണിഞ്ഞത്. അദ്ദേഹം സ്ഥിരവാസം തേടിയത് കാട്ടില്‍ ആയിരുന്നു. കിഴങ്ങുകളും സസ്യ വേരുകളും കായകളും മാത്രമാണ് അദ്ദേഹത്തിന്‍റെ ആഹാരം.

പക്ഷെ ഒരു പ്രത്യേക സാഹചര്യത്തില്‍ അദ്ദേഹം ചെറിയ താമര ഇതല് പോലുള്ള തന്‍റെ കൊച്ചു കൈക്കുമ്പിളില്‍ ദക്ഷിണ സമുദ്രം മുഴുവന്‍ നിറച്ചെടുത്ത് അത് മുഴുവന്‍ ഒരേ ഇറക്കില്‍ കുറിച്ചു കളഞ്ഞു.

അഗസ്ത്യ മഹര്‍ഷിക്ക് വലിയ കുലത്തില്‍ ജനിക്കുക, ശക്തമായ ശരീരം ഉണ്ടാവുക, സ്വാധീനശക്തിയുള്ള കുടുംബാംഗളോ കൂട്ടുകാരോ ഉണ്ടാവുക മുതലായ സാധാരണക്കാര്‍ക്കു പോലും ചിലപ്പോഴൊക്കെ കിട്ടുന്ന നേട്ടങ്ങള്‍ ഒന്നും ലഭിച്ചില്ല. അദ്ദേഹത്തിന് ആകപ്പാടെ ഉണ്ടായിരുന്നത് തീവ്രമായ തപഃപ്രഭാവവും, ആരോടും അടിയറവു പറയാന്‍ തയാറില്ലാത്ത ഇച്ഛാശക്തിയും മാത്രമായിരുന്നു. അദ്ദേഹം നേരെ ചെന്ന് സമുദ്രം മുഴുവന്‍ തന്‍റെ കൈക്കുമ്പിളില്‍ എടുത്തു. ആ വെള്ളം മുഴുവന്‍ കുടിച്ചു. തീര്‍ക്കുകയും ചെയ്തു. ഇതിനായി അദ്ദേഹം ഉപയോഗിച്ചത് തന്‍റെ ആത്മബലം മാത്രം ആയിരുന്നു എന്നത് വളരെ വ്യക്തമാണ്.